Kişisel Koruyucu Donanımlar, çalışanların iş yerinde sorumlu oldukları görevlerini yerine getirirken işin doğasından kaynaklanan tehlikelerden korunmak adına kullandıkları ekipmanlardır.
Her ne kadar Kişisel Koruyucu Donanımların öncesinde tehlikelerin ortadan kaldırılmaları amaçlansa da birçok sürecin tehlikesi tam olarak ortadan kaldırılamaz ve kişisel koruyucu donanımların kullanılması zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.
Koruyucu donanımlar çalışanları fiziksel, kimyasal vb. tehlikelerden korurken onların sağlığını ve güvenliğini sağlar.
Kişisel koruyucu donanımların işe uygun seçimi belki de donanımların kullanılmasının en önemlisini oluşturmaktadır. İşe uygun Donanımların seçimi SSA uzmanları, İş yeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının yaptıkları ortak çalışmalar ile yapılmalıdır.
Kişisel koruyucu donanımların kullanılması ve yönetilmesi ile ilgili hali hazırda ülkemizde çeşitli yönetmelik ve kanunlar bulunmaktadır.
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliğinin amacı; piyasada bulundurulan kişisel koruyucu donanımların tasarımı ve üretiminde, kullanıcıların sağlık ve güvenliğinin korunması ile kişisel koruyucu donanımların serbest dolaşımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kı̇şı̇sel Koruyucu Donanımların İşyerlerı̇nde Kullanılması Hakkında Yönetmeliğinin amacı ise işyerindeki risklerin önlenmesinin veya yeterli derecede azaltılmasının, teknik tedbirlere dayalı toplu korunma ya da iş organizasyonu veya çalışma yöntemleri ile sağlanamadığı durumlarda kullanılacak kişisel koruyucu donanımların özellikleri, temini, kullanımı ve diğer hususlarla ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Temel olarak kişisel koruyucu donanım çeşitleri;
- Fiziksel etkilere karşı koruma sağlayan iş güvenliği donanımları;
- Baretler
- Gözlük
- Eldiven
- Ses etkilerine karşı koruma sağlayan iş güvenliği donanımları;
- Kulaklıklar
- Solunum etkilerine karşı koruma sağlayan iş güvenliği donanımları;
- Maske
- Kimyasal etkilerine karşı koruma sağlayan iş güvenliği donanımları;
- Eldiven
- Tulum
- İş elbisesi
- Gözlük
- Maske
Kişisel Koruyucu Donanımların Tarihi:
Tarihte ilk olarak net bir kişisel koruyucu donanım terimi Büyük Plinius (M.S.23-79) ile birlikte başlamış ve Plinius Tehlikeli tozlara maruz kalanların, kendilerini korumaları için maske kullanmalarını önermiştir.
Ayrıca iş yerlerinde kullanılan kişisel koruyucu donanımlar için belirli Türk ve Avrupa standartları belirlenmiş ve Türk Standartları onayı ile yayınlanmıştır. Bunlardan bazıları:
AYAK, BACAK VE KAYMAYA KARŞI KORUYUCU DONANIMLAR
- TS EN 50321 Elektriksel yalıtımlı Ayak Giyecekleri – Alçak Gerilim Tesislerinde Çalışmak İçin
- TS EN ISO 20345 Emniyet Ayak Giyecekleri
- TS EN ISO 20346 Koruyucu Ayak Giyecekleri
- TS EN ISO 20347 İş Ayak Giyecekleri
- TS EN 14404+A1 Diz Çökme Konumunda Çalışma İçin Diz Koruyucular
- TS EN 15090 İtfaiyeciler İçin Ayak Giyecekleri
BAŞ KORUYUCU DONANIMLAR
- TS EN 397+A1 Endüstriyel Emniyet Baretleri
- TS EN 812 Sanayide Darbeye Karşı Kullanılan Başlıklar
EL VE KOL KORUYUCU DONANIMLAR
- TS EN 388 Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler
- TS EN 407 Isıl Risklere (Isı ve/veya Ateş) Karşı Koruyucu Eldivenler
- TS EN 420 + A1 Koruyucu Eldivenler Genel Özellikleri-Deney Metotları
VÜCUT KORUYUCU DONANIMLAR (GİYSİLER)
- TS EN ISO 20471 Yüksek Görülebilirlik Uyarısı Olan Giyecek – Deney Metotları ve Özellikler
- TS EN 343+A1/AC Koruyucu Giyecekler – Yağmura Karşı Koruma
- TS EN 14605+A1 Vücudun Sadece Bir Kısmına Koruma Sağlayanlar (Tip Pb [3] Ve Tip Pb [4]) Dâhil, Bağlantı Yerleri Sıvı Geçirmez (Tip 3) veya Sprey Geçirmez (Tip 4) Giyecekler İçin Performans Özellikleri
- TS EN 14126 +A1 Koruyucu Giyecekler – Patojen Organizmalara Karşı – Performans Özellikleri Ve Deney Metotları
- TS EN 13034+A1 Sıvı Kimyasal Maddelere Karşı Sınırlı Koruma Sağlayan Koruyucu Giyecekler İçin Performans Kuralları (Tip 6 Ve Tip Pb [6] Donanımı)
- TS EN ISO 13982-1 Hava İle Yayılan Katı Parçacıklara Karşı Tüm Vücuda Koruma Sağlayan Kimyasal Koruyucu Giyecekler İçin Performans Kuralları (Tip 5 Giyecek)
GÖZ VE YÜZ KORUYUCULAR
- TS 5560 EN 166 Kişisel Göz Koruması – Özellikler
SOLUNUM SİSTEMİNİ KORUYUCU DONANIMLAR
- TS EN 149+A1 Parçacıklara Karşı Koruma Amaçlı Filtreli Yarım Maskeler – Özellikler, Deneyler Ve İşaretleme